Milliyet.com.tr/ Çalışma ve Toplumsal Güvenlik Bakanı Vedat Işıkhan, Taban Fiyat Tespit Komisyonu’nda taban fiyatla çalışan çalışanların yer almasıyla ilgili, “Katkı getireceğine inanıyorum” dedi. Peki minimum fiyatta beklentiler neler? Pazarlık hangi sayıdan başlar? İşte ayrıntılar…
Konuyla ilgili açıklamalarda bulunan Yeminli Mali Müşavir Ahmet Kurtuluş açıklamasında şu tabirleri kullandı: “İTO Lideri Avdagiç’in bir talebi oldu. Bu iş hayatının gerçeklerine uygun bir talep. İşletmeler son 2 senede enflasyonu öngöremedikleri için yapmış oldukları bütçeleri tekraren revize etmek durumunda kalıyorlar. Planlama ve bütçelemede badireler yaşıyorlar. Maliyetlerin en değerli kalemlerinden biri olan işçilikle ilgili dertler yaşanıyor. Minimum fiyat yalnızca minimum ücretlileri ilgilendirmiyor öbür ücretlileri de ilgilendiriyor.
Asgari fiyat kadar olmasa da buna yakın olarak öbür fiyatlara de bir artış kelam konusu. İTO Lideri burada en kıymetli maliyet kalemlerinden biri olan işçilikleri belirlemede beklenen enflasyona nazaran hareket edilmesini, öngörülebilirlik senaryolarını uygulayabilmeyi talep etmekte. Fakat yalnızca 2023 yılındaki beklenen ve gerçekleşen enflasyona bakarsak sene başında hükümetin açıkladığı enflasyon gayesi yüzde 30’du. Daha sonra Merkez Bankası Lideri bunu yüzde 57’ye revize etti, daha sonrasında da yüzde 65’e revize edildi. Enflasyon tahminen de yılı yüzde 70 civarında kapatacak. Beklenen enflasyon ile gerçekleşen enflasyon ortasında yüzde 100’ün üzerinde sapmalar kelam konusu olabilir.
TÜRK-İŞ’İN PAZARLIKTA ELİ GÜÇLENİR Mİ?
Asgari Fiyat Tespit Komitesi için toplamda 5 patron, 5 emekçi, 5 hükümet temsilcisinden oluşan 15 kişilik bir kuruldan kelam ediyoruz. Personel tarafındaki 5 kişiyi TÜRK-İŞ temsil ediyordu. Daha evvelki periyotlarda bir minimum fiyatlı bulundurduklarını belirtiyorlardı. Şu anda sayıyı 4’e çıkaracaklar. Sonuca tesir eden bir şey olur mu? Hayır, bir evvelki taban fiyat belirlenirken TÜRK-İŞ ‘ben 8500 TL sayısına imza atmıyorum’ dedi. Lakin hükümet ve patron tarafının imzaları ile minimum fiyat 2023 yılı için belirlendi. Sonuca etki edecek bir durum ortaya çıkmaz. Lakin birebir taban fiyatla çalışan bireylerin komite içerisinde bulunmasının olumlu tesirleri olacağını düşünüyorum.
‘OLUMLU SONUÇLAR DOĞURABİLİR’
TÜRK-İŞ’in 1 sendika temsilcisi ve kalan 4 temsilciyi taban fiyatlı çalışan kesitten seçmiş olmasını olumlu bir gelişme olarak kıymetlendiriyoruz. Sonuca tesiri olur mu? Hükümet tarafı ve patron tarafını etkilemesi açısından olumlu sonuçlar doğurabilir.
PAZARLIK HANGİ SAYILARDAN BAŞLAR?
Burada tabi ki bir pazarlık masasından bahsediyoruz. Personel temsilcileri, patron temsilcileri ve hükümet temsilcilerinin yer aldığı bir kuruldan bahsediyoruz. Patron kesiti ödeyeceği taban fiyatı mümkün olduğunca düşük tutmaya çalışacak, emekçi kısmı de yüksek belirlenmesinde uğraş sarf edecektir. Hükümet tarafı bütçe istikrarları içerisinde makul ve mantıklı tekliflerin kabul görmesi için bir gayret sarf edecektir.
İşveren tarafının masaya 16 bin TL ile oturacağını, emekçi kesitinin masaya 20 bin TL ile oturacağını, enflasyon tesirleri göz önünde bulundurulduğunda 6 aylık enflasyonun farkının 42-43 bandında çıkacağını düşünüyorum. Hükümet tarafının 7-8 puanlık refah hissesi eklemesi ile birlikte yüzde 50 oranında bir minimum fiyat artırımı ortaya çıkacaktır.
Yüzde 50 artış yapıldığı durumda bu 17 bin 100 TL’ye denk gelmektedir. Patron tarafının bu yüke ne kadar katlanacağına ait başka bir pazarlığı olacaktır. Şu anda patron takviye primi 500 TL, bunun bin TL ve üzerine çıkarılması tarafında talebi olacaktır. 800-1000 TL ortası bir patron takviyesi olabilir. Yeni belirlenen minimum fiyatta tüm yükün patronda kalmayacağını, hükümetin gerekli fedakarlığı yapacağını düşünüyorum.”
